Kleine flamingo's in Nederland.

Kleine flamingo's in Nederland.

Berichtdoor Rommert » 28 okt 2008 19:04

Beste heer Treep,

Ik ben al een tijdje meer dan gemiddeld geïnteresseerd in de gevallen van Kleine Flamingo's in NL. Gezien de situatie in Afrika waar het niet goed lijkt te gaan met de soort en daardoor? het verhoogd aantal waarnemingen in de gebieden rondom het verspreidingsgebied van de soort (Arabie (Jemen) Spanje en Zuid Frankrijk), vraag ik me wel eens af of een aantal waarnemingen in NL misschien meer serieus moet worden genomen dan dat we nu doen. Opmerkelijk in dit verhaal vind ik de toename van de reguliere 2 Kleine Flamingo's nabij Zwarte Haan zie: http://waarneming.nl/waarneming/view/40601384, waar er nu vier zitten.

Heeft u als "Flamingo man" van NL (leuke site trouwens) hierover een mening?

Dank, Max


Geachte heer Berlijn, beste Max,

Hartelijke dank voor de vriendelijke woorden over de webpagina www.flamingosinnederland.info.

Om op je vraag in te gaan: Ik zou er voor willen waken om al te snel conclusies te verbinden aan de veronderstelde recente toename van het aantal Kleine Flamingo's in Nederlandse wateren. Want eigenlijk weten we al jaren niet precies hoeveel Kleine Flamingo's er in onze omgeving leven en ooit geleefd hebben.

Van vóór 1990 zijn er geen betrouwbare data over hun voorkomen in West Europa. Dat wil niet zeggen dat er nooit exemplaren van de Kleine Flamingo hier hebben rondgevlogen. Ze zijn, als ze er geweest zijn, echter niet als zodanig gedetermineerd. In eerste instantie werden ook Chileense Flamingo's, die zich in de 70-er jaren in Nederlandse wateren vestigden, vaak niet als eigen soort herkend en gemeld als "flamingo" en als gevolg daarvan ondergebracht op de lijst van Phoenicopterus antiquorum/roseus.
In 1990 is er een kleine "invasie" geweest van Kleine Flamingo's in West Europa. In mei van dat jaar werden er drie gezien bij Bergen op Zoom, werden er zes gezien in de Jadebusen (waddenkust van Duitsland) en waren er vijf te zien in Jutland. Begin augustus van het zelfde jaar werden er vijf gezien bij Bergen op Zoom. Hoogstwaarschijnlijk hadden al deze meldingen betrekking op het zelfde groepje vogels.
Er zijn na 1990 regelmatig berichten over tweetallen en alleengaande flamingo's van deze soort geweest in zowel de Delta in zuidwest Nederland als in het Waddengebied. Het aantal meldingen, ook van voor vóór 2002, is veel groter dan te lezen valt op www.waarneming.nl . Of het om twee stellen ging, of één stel dat af en toe het foerageergebied van de ene naar de andere plaats verlegde, is onduidelijk. Indien het om twee maal twee vogels ging, die zich uiteindelijk tot een viertal aaneengesloten hebben, dan is er van toename al helemaal geen sprake.

Nog wat data:
In mei 1994 werden er drie Kleine Flamingo's gezien op het eilandje Hompelvoet in het Grevelingenmeer.
In februari 1996 werden twee Kleine Flamingo's tussen het ijs waargenomen aan de Brouwersdam. Het was één van de laatste strenge winters die we in Nederland meemaakten. Evenals hun Phoenicopterus-familieleden bleken ook zij goed bestand te zijn tegen de kou.
In november 2003 werd een Kleine Flamingo in slechte conditie binnengebracht bij het vogelasiel "De Fûgelpits" in Anjum, alwaar hij na korte tijd de geest gaf. De vogel bleek te zijn weggevlogen uit "Aquazoo" bij Leeuwarden. Het dierenpark stelde zich bij navraag heel terughoudend op en het is nooit geheel duidelijk geworden of er slechts één Kleine Flamingo was weggevlogen of dat het meerdere exemplaren betrof. Tussen oktober 2003 en april 2004 verbleef een Kleine Flamingo zonder onderbreking op een stuwmeer bij Kerkrade. Hoewel het dier aan het eind van de winter zijn roze kleur geheel verloren had (hetgeen wijst op een niet geheel volwaardige voeding), was er geen aanwijzing dat zijn gezondheid te lijden had gehad. Waar de vogel vandaan gekomen was en waar hij gebleven is, is mij onbekend. In de winter van 2003/4 werden twee flamingo's gemeld vanuit de Delta. Er leefden in de winter van 2003/4 dus zeker ook méér dan twee Kleine Flamingo's in ons land.
Hypes, met krantenartikelen, foto's, etc., beleefden we in januari 2006 (toen zich gedurende meerdere dagen zowel in een plasje op Ameland als aan de pier van de haven in Hollum, vanwaar de boot naar Ameland vertrekt, elk een Kleine Flamingo ophield) en in het voorjaar van 2008 (toen gedurende enige weken een ongeringde Kleine Flamingo te zien was op het eiland Texel).
Verder bleken in 2007 twee Kleine Flamingo's zich vrij langdurig te hebben opgehouden in een voor bezoekers ontoegankelijk gebied op Terschelling. Misschien verbleven ze daar al veel langer zonder dat iemand er ooit van wist.
Tenminste één van de vogels die de laatste jaren gemeld werden, is geringd met een rode ring met de letters CG. Deze flamingo blijkt in 2002 weggevlogen te zijn uit een vogelpark in België. Hoogstwaarschijnlijk is ook een tweede exemplaar geringd; dus ook een weggevlogen exemplaar.

De niet geringde Kleine Flamingo's in ons land beschouw ik als mogelijke wilde exemplaren, afkomstig uit Afrika. Mogelijk met de tussenstap Middellandse Zee-gebied. Vanuit de broedkolonies van de Grote Flamingo's in de Camargue (vanaf begin 90-er jaren), de Laguña de Fuente de Piedra/Coto de Doñana in Spanje (af en toe vanaf de 80-er jaren, maar recent wat vaker - zie mijn opmerking hierboven over de determinatie) en Cagliari in Italië (vanaf het begin van deze eeuw) is een al dan niet langdurige aanwezigheid (zelfs af en toe een succesvol broedend paar!) van Kleine Flamingo's gemeld. Euforische berichten dat er in Spanje tientallen Kleine Flamingo's gezien zouden zijn, bleken bij navraag bij Spaanse deskundigen, niet bevestigd te kunnen worden. In april 2006 waren er welgeteld zeven exemplaren geteld. In datzelfde jaar waren er losse exemplaren te zien in Dubai, bij Eilat in Israël en in de Eregli-moerassen in Turkije.

Het lijkt mij helemaal niet zo vreemd dat losse exemplaren van een vogelsoort, die soms afstanden van duizenden kilometers aflegt om een beter voedselgebied aan te doen, af en toe wat verder weg van het bekende woongebied zwerven. Dat zal altijd wel voorgekomen zijn. Hedentendage wordt echter iedere melding van een vogel op een voor die soort eerder onbekende plaats via internet over de gehele wereld rondgeseind. Volgens mij heeft dat helemaal niets te maken met klimaatverandering, opwarming van de aarde o.i.d., maar alles met de toename van de wereldwijde menselijke communicatiesnelheid.
Ik ben niet onder de indruk van de steeds weer terugkerende opgeklopte persverhalen over massale flamingosterfte door ziektes (zie mijn opstel daarover op www.flamingosinnederland.info ). Ik deel wel de breedgedragen angst voor het voortbestaan van de Kleine Flamingo's in Oostelijk Afrika, door de steeds verdergaande aantasting van hun leefgebieden door de mensen. Een soort die voor de voortplanting afhankelijk is van maar een paar geschikte broedplaatsen, kan zich het verlies van één broedplaats nauwelijks permitteren.

Kleine Flamingo's blijken in Nederlandse wateren goed te kunnen overleven. Winterse kou lijkt hen niet te deren en ze vinden hier blijkbaar een goed voedselalternatief voor de algen waarvan ze in Afrika leven. Afgaande op de af en toe gepubliceerde foto's blijven ze ook redelijk op kleur (in ieder geval zien ze er niet slechter uit dan de Kleine Flamingo's die hier in dierenparken worden gehouden).
In 2006 en 2007 werden losse exemplaren van de soort gezien in de Phoenicopterus-flamingobroedkolonie in het Zwillbrocker Venn. Vier exemplaren van een soort lijkt me toch wel een smalle basis om aan voortplanting te denken. Maar je weet maar nooit. Ik wil me echter verder niet aan voorspellingen wagen.

Ik wens je verder veel succes op je zoektocht naar meer informatie. Wanneer je interessante zaken vindt, dan hoor ik dat graag van je.

Met vriendelijke groet,
Joop Treep
Rommert
 
Berichten: 840
Geregistreerd op: 06 sep 2008 20:22

Re: Kleine flamingo's in Nederland.

Berichtdoor Klaas van Dijk » 29 okt 2008 23:31

hoi Rommert,

Wat een prachtig verhaal zeg! Leuk om het hier ook even te vermelden. De site van Joop Treep heb ik een tijd geleden wel eens bezocht en staat bomvol met hele mooie & goed onderbouwde verhalen / artikelen over flamingo's. Sommigen verhalen kunnen zo in een tijdschrift gepubliceerd worden. Iets voor DB om eens een leuk overzicht over Kleine Flamingo te maken? Ongetwijfeld foto's zat om het een en ander te illustreren.

Het zou me inderdaad niets verbazen dat wilde Kleine Flamingo's inderdaad gewoon af en toe ook even een kijkje nemen in Europa. Want wie had tot tien jaar geleden kunnen vermoeden dat barmsijsjes uit China ook in Nederland kunnen voorkomen?

Flamingo kan er trouwens ook wat van, hoor. In 1984 was ik een tijdlang in Tunesië en daar kwam op een gegeven moment een visser aanlopen met in zijn hand een vogelbot van wel 30 cm lang met een Moskwa ring er omheen. Dit bleek dus een Flamingo te zijn die in het beroemde Tengiz Meer in Kazakstan was geboren en bleek de tot dan toe verste terugmelding van Flamingo te zijn (4800 km). Iemand van onze groep zag ook nog een Flamingo met een halsband (ook afgelezen) en deze vogel kwam ook al uit het Tengiz Meer.

Er zijn ook een aantal jaren dat er veel te veel Flamingo's in Turkije zijn geteld en het vermoeden is dat toen een (flink) deel van de populatie uit de Kutch (ergens in de delta van de Indus) even naar Turkije was gevlogen. En in november 1971 zijn 115 000 Flamingo's in Tunesië geteld, ook al veel meer dan de toenmalige omvang van de West-Mediterrane populatie.

Vriendelijke groeten,

Klaas
Klaas van Dijk
 
Berichten: 6
Geregistreerd op: 27 okt 2008 19:53

Re: Kleine flamingo's in Nederland.

Berichtdoor Rommert » 04 jun 2010 15:31

Hallo Rommert,

In het afgelopen jaar 2009 verbleven er op het hoogtepunt zeven Kleine Flamingo's in de Waddenzee; zes bij Zwarte Haan en één op het wad ten oosten van Vlieland. Na een uitstapje van een zestal eind november naar de Delta, werden er eind december toch weer zes gezien op hun bekende plekje bij Zwarte Haan.
Ik vind het opvallend dat deze flamingo's in de afgelopen winter niet voor de kou in zuidelijke richting zijn weggetrokken. In de zeer strenge winter van 1995/1996 verbleven er overigens ook twee Kleine Flamingo's tussen de ijsschotsen aan de Brouwersdam.

In de laatste week van mei 2010 waren er enige waarnemingen van nog slechts één Kleine Flamingo nabij Zwarte Haan op het wad, terwijl er daarvóór wekenlang drie hadden verbleven. Gisteren vernam ik dat er in Denemarken op 1 juni twee Kleine Flamingo's werden gezien (juiste locatie helaas niet ontvangen), één daarvan met een rode ring met letters CG aan de tibia en een smalle metalen ring aan de tarsus van de linker poot. Deze vogel vloog jaren geleden weg uit het Paradisio Zoo Park in België en hij wordt regelmatig in Nederlandse wateren herkend. Hij werd ook dit jaar nog gezien bij Zwarte Haan. De conclusie: Twee van de drie Kleine Flamingo's maken momenteel een uitstapje naar Denemarken. Dit soort omzwervingen van Kleine Flamingo's is bekend van begin 90-er jaren, toen een groepje Kleine Flamingo's dat in de Delta was gezien ook verder trok naar Denemarken.

Gisteren, op 3 juni, zag ik in de flamingobroedkolonie in het Zwillbrocker Venn óók een Kleine Flamingo. Voor zover mij bekend pas de derde officiële waarneming van een Kleine Flamingo op deze plaats. Is dit misschien de derde Zwarte Haan-vogel of behoort hij tot de vier Kleine Flamingo's die dit voorjaar nog niet in de Waddenzee werden waargenomen (ervan uitgaande dat de meldingen van Kleine Flamingo's op Ameland in februari betrekking had op uitstapjes van de drie bij Zwarte Haan).
Vanaf februari zijn er regelmatig meldingen van twee Kleine Flamingo's in het Grevelingenmeer nabij de Brouwersdam. Er missen dus nog twee Kleine Flamingo's van 2009. Óf is de vogel in het Zwillbrocker Venn misschien nummer zes?

Op de bijgeleverde foto's van de twee Kleine Flamingo's in Denemarken en aan de Kleine Flamingo in het Zwillbrocker Venn viel het op dat deze drie vogels prachtig op kleur zijn. Zelfs in de langdurige koude winter hebben ze blijkbaar voldoende kleur met hun voedsel op kunnen nemen. Of ze ook alle zeven daadwerkelijk de lange winter overleefd hebben (heel veel vogels, ook van soorten die hier van nature voorkomen, overleefden de lange winter niet), doet niets af aan de waarneming dat ook Kleine Flamingo's klaarblijkelijk heel goed kou kunnen verdragen.
Van de Phoenicopterus-flamingo's was mij dat al langer bekend. Omdat er in 2008 en 2009 geen jongen in het Zwillbrocker Venn uit het ei kwamen, bestond de populatie in West Europa gedurende de afgelopen winter geheel uit ervaren adulte vogels (1 Caribische, 10 Grote en 30 Chileense Flamingo's). Deze populatie heeft, voor zover na te gaan, de afgelopen winter geen verliezen geleden! Ook deze vogels zaten na de winter weer stralend in de veren.
De kleuren van de in het wild in onze omgeving levende flamingo's zijn zichtbaar mooier dan de kleuren van flamingo's die in dierentuinen te zien zijn. Ondanks bijvoeren met kleurstoffen is de voeding voor dierentuinflamingo's blijkbaar nog steeds niet optimaal!. De meeste verblijven voor flamingo's voldoen overigens ook beslist niet. Misschien kan ooit iemand mij uitleggen waarom dierentuinflamingo's gedurende de winter vaak in verwarmde binnenverblijven worden gehouden. Het lijkt me verspilling van energie en het onderbreekt volgens mij het natuurlijke groepsgedrag met slechte broedresultaten als gevolg.

Een groet van Joop Treep
Rommert
 
Berichten: 840
Geregistreerd op: 06 sep 2008 20:22


Keer terug naar Vogels in Nederland

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 1 gast

cron